Terapeutyczna Skrzynka Emocji: Wstyd

Skrzynka Wstydu

1. Opis emocji: Wstyd

Wstyd to emocja, którą czujemy, gdy myślimy, że zrobiliśmy coś niewłaściwego lub gdy boimy się, że inni mogą nas oceniać. To uczucie sprawia, że chcemy się ukryć, zniknąć, lub przestać być widocznymi. Wstyd może sprawiać, że czujemy się mali i bezwartościowi, ale jest to naturalna emocja, której każdy z nas czasem doświadcza.

Wstyd może pojawić się, gdy zrobimy coś, czego żałujemy, gdy popełnimy błąd, albo gdy jesteśmy w sytuacji, w której czujemy się niekomfortowo. Chociaż wstyd bywa trudny, jest też sygnałem, że zależy nam na tym, jak odbierają nas inni i jak postępujemy wobec siebie i innych.

2. Ćwiczenia oddechowe: Uspokajanie wstydu

Oddech „Kwiatowy Spokój”:

Usiądź w wygodnym miejscu i zamknij oczy. Wyobraź sobie, że trzymasz w rękach piękny, pachnący kwiat.
Weź głęboki oddech przez nos, wyobrażając sobie, że wdychasz zapach tego kwiatu.
Powoli wypuść powietrze przez usta, wyobrażając sobie, że kwiat oddaje ci spokój i pewność siebie.
Powtarzaj to ćwiczenie, aż poczujesz, że twój wstyd zaczyna się zmniejszać, a ty stajesz się spokojniejszy.

Oddech „Fala Spokoju”:

Zamknij oczy i wyobraź sobie, że jesteś na plaży, a przed tobą znajduje się spokojne morze.
Weź głęboki oddech przez nos, wyobrażając sobie, że wdychasz morską bryzę, która przynosi ci spokój.
Powoli wypuść powietrze przez usta, wyobrażając sobie, że fale morza delikatnie zabierają twój wstyd daleko, aż zniknie z twojego pola widzenia.
Powtarzaj to ćwiczenie, aż poczujesz, że fale spokoju przynoszą ci ulgę i pewność siebie.

3. Krótkie opowiadanie: „Niezręczna Chwila”

Był słoneczny dzień w szkole, a Ania, mała dziewczynka z długimi, blond włosami, szła z podekscytowaniem na lekcję muzyki. Dzisiaj miała wystąpić przed całą klasą, grając na pianinie. Przez wiele tygodni ćwiczyła swój utwór i była gotowa, by pokazać, co potrafi.

Kiedy nadszedł czas występu, Ania usiadła przy pianinie i zaczęła grać. Ale nagle, w połowie utworu, pomyliła się i zagrała fałszywą nutę. Zmieszała się i przestała grać. Poczuła, jak wstyd zalewa jej twarz, jakby wszyscy w klasie patrzyli tylko na nią.

Chciała uciec, ale nauczycielka podeszła do niej, uśmiechnęła się ciepło i powiedziała: „Każdy czasem się myli, Aniu. Ważne jest, aby spróbować jeszcze raz”

Ania wzięła głęboki oddech, zagrała utwór od początku, i tym razem, udało się bez pomyłek. Kiedy skończyła, cała klasa biła jej brawo, a Ania poczuła, że wstyd, który wcześniej czuła, ustąpił miejsca dumie z siebie, że nie poddała się po pierwszym błędzie.

4. Zadania: Jak radzić sobie z wstydem

Zadanie 1: „Lustro Wsparcia”:

Stań przed lustrem i patrz na siebie z miłością i życzliwością. Powiedz sobie coś miłego, coś, co pomoże ci poczuć się lepiej w chwilach, gdy odczuwasz wstyd.
Możesz powiedzieć na przykład: „Każdy popełnia błędy i to jest okej”, „Jestem wartościowy/wartościowa taki, jaki jestem” albo „Jestem wystarczająco dobry/dobra”.

Zadanie 2: „Dziennik Odwagi”:

Prowadź dziennik, w którym zapisujesz momenty, kiedy odczuwałeś wstyd, a potem napisz, co zrobiłeś, aby go przezwyciężyć.
Zastanów się, co nauczyłeś się z tych sytuacji i jak możesz się zachować następnym razem, gdy poczujesz wstyd.

Zadanie 3: „Kartka Wstydu”:

Weź kartkę papieru i narysuj na niej swoje uczucie wstydu. Może to być coś, co cię zawstydziło, albo sytuacja, w której chciałeś się schować.
Następnie zgnieć tę kartkę, zrób z niej małą kulkę i wrzuć do kosza. Wyobraź sobie, że wstyd odchodzi i robi miejsce na nowe, pozytywne uczucia.

5. Poradnik dla dzieci: Jak radzić sobie z wstydem

Przyznaj się do uczucia wstydu: Nie bój się mówić o tym, co cię zawstydza. Rozmowa z kimś, komu ufasz, może sprawić, że poczujesz się lepiej i zrozumiesz, że nie jesteś sam w tym, co czujesz.
Skup się na nauce z doświadczenia: Wstyd często pojawia się, gdy popełniamy błąd. Zamiast skupiać się na tym, co poszło nie tak, zastanów się, czego nauczyłeś się z tej sytuacji i jak możesz zrobić to lepiej następnym razem.
Pamiętaj, że każdy popełnia błędy: Wstyd często wynika z poczucia, że nie jesteśmy wystarczająco dobrzy. Pamiętaj, że każdy czasem popełnia błędy i to jest normalne. Ważne jest, aby wyciągać z nich wnioski i próbować dalej.

6. Poradnik dla rodziców: Jak wspierać dziecko w radzeniu sobie z wstydem

Rozmawiaj o wstydzie otwarcie: Pomóż dziecku zrozumieć, że wstyd to naturalna emocja, której każdy doświadcza. Zachęć je do dzielenia się swoimi uczuciami i pokaż, że rozumiesz, co czuje.
Wzmocnij poczucie wartości dziecka: Gdy dziecko odczuwa wstyd, ważne jest, aby przypomnieć mu o jego mocnych stronach i sukcesach. Pomóż mu zrozumieć, że jest wartościowe, niezależnie od błędów, które może popełnić.
Modeluj zdrowe radzenie sobie z wstydem: Dziel się swoimi doświadczeniami z wstydem i pokaż, jak sobie z nimi radziłeś. To pomoże dziecku zobaczyć, że wstyd można przezwyciężyć i że ważne jest, aby nie bać się popełniać błędów.